بازگشت
تجزيه دولت فلسطين
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

سر انجام هفتمين آتش بسي كه ميان فتح و حماس در طول يك ماه گذشته بر قرار شده بود شكسته شد و در هفته گذشته هردو نيروري متخاصم در غزه در حالي به جان هم افتادند كه نيروهاي اسرائيل از زمين و هوا به غزه حمله كرده بود. پس از درگير شدن نيروهاي فتح و حماس با يكديگر بلافاصله نيروهاي اسرائيل حملات خود را از نوار غزه قطع كرد و نبرد دو گروه رقيب را به نظاره نشستند.

در اين نبرد كه از روز دوشنبه هفته گذشته آغاز شده بود، پس از 24 ساعت نبرد سنگين، نيروهاي حماس به پيشروي آغاز كردند و تعدادي از مراكز نيروهاي فتح را به تصرف خود در آوردند. در پي اين اقدام محمود عباس رئيس تشكيلات خود گردان فلسطين گروه حماس را به كودتا متهم كرد، حماس روز سه شنبه در شهر غزه، از طریق مساجد اعلام کرد که به مواضع فتح در این شهر از جمله مقر محمود عباس حمله خواهد کرد. در همين حال صدها تن از شبه نظامیان حماس، در شمال غزه نیروهای فتح را به محاصره خود در آوردند. به دنبال ادعای محمود عباس، مبنی بر تلاش عواملی از حماس برای کودتا علیه نهادهای فلسطینی، مقام های حماس نیز، جنبش فتح را به تلاش برای ترور اسماعیل هنیه نخست وزیر دولت خودگردان فلسطینی متهم کرد. بدين ترتيب نبرد در روز شنبه و چهار شنبه به اوج خود رسيد. پس از 24 ساعت نبرد، بسياري از مراكز نيروهاي فتح در نوارغزه به تصرف نيروهاي حماس درآمد و نبرد اصلي روز چهار شنبه براي تصرف مركز شهرادامه پيدا كرد. محمود عباس اعلام كرد كه بعد از اين در كابينه وحدت ملي شركت نخواهد كرد.

روز پنچشنبه سران ساف( سازمان آزادي بخش فلسطين) كه دو گروه رقيب فتح و حماس نيز در آن عضويت دارند، از محمود عباس خواست تا دولت فلسطيني را منحل اعلام كرده و يك دولت موقت تشكيل بدهد. سر انجام روزجمعه محمود عباس تصميم خود را نهايي كرد و دولت اسماعيل هنيه را منحل اعلام كرد و پس از چند ساعت رئيس دولت موقت را تعيين كرد. آقای سلام فیاض، وزیر ماليه سابق و یکی از سیاستمداران مستقل فلسطینی است كه آقاي محمود عباس از وي خواسته است تا مقام نخست وزیری را برعهده گیرد و کابینه اضطراری تشکیل دهد. اما اسماعیل هنیه، نخست وزیر برکنار شده، اعلام کرده است كه  تصمیم آقای عباس را به رسمیت نمی شناسد وهمچنان نخست وزیر دولت فلسطین است.

درطول كمتراز يك هفته كه از نبرد هاي جناحي ميان حماس و فتح مي گذرد دست كم يك صد و سيزده نفر از نيروهاي دوطرف و افراد بي گناه كشته شده اند، شدت در گيري ها نشان مي دهد تا چه ميزان كينه و عداوت ميان دو گروه رقيب فتح و حماس بالا گرفته است كه در نوار غزه حمام خون به پا مي كنند و حاضرند حتي آرمان و مبارزات مردم فلسطين را قرباني رقابت هاي منفعت جو يانه خود شان كنند.

در وضعيتي كه نوار غزه به تصرف نيروهاي فتح قرار دارد، محمود عباس دستور تشكيل دولت جديدي را به سلام فياض داده است. اما مسئله اين است  كه دولت سلام فياض در كجا تشكيل خواهد شد و در كدام بخش از فلسطين حكومت خواهد كرد؟ غزه و مقر حكومت فلسطين در اختيار حماس است و اسماعيل هنيه با ناديده گرفتن انحلال دولت فلسطين خود را همچنان نخست ميدانند. آقای هنیه اقدام رییس تشکیلات خودگردان را عجولانه توصیف کرده و مي گويد که شرایط کنونی اجازه تصمیم گیری های یک جانبه را نمی دهد و نيروهاي حماس پيروز مندانه بر خيابانهاي غزه راه مي روند و از برتري نظامي خود استفاده مي كنند.

در حالي كه نيروهاي فتح به كرانه باختري رود اردن جمع شده اند، در اين منطقه نيز درگيري هايي رخ داده است و حماس باكي ندارد كه در اين منطقه نيز با نيبروهايي فتح مصاف بدهد، اما كرانه باختري پايگاه سنتي نيروهاي فتح به شمار مي رود و به همين دليل  نيروهاي حماس در اين منطقه نمي تواند جشن پيروزي برپا كنند و چون  غزه پيروز ميدان باشد. از طرف ديگر حماس محبوبيت بين المللي ندارد و كشورهاي جهان و مجامع بين المللي محمود عباس را به رسميت مي شناسند. اتحادیه اروپا اعلام کرده است محمود عباس را تنها رهبر فلسطینیان می داند و پشتیبانی خود را از او اعلام مي كند. وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در قاهره جلسه تشکیل داده اند تا در مورد اوضاع در سرزمینهای فلسطینی بحث کنند، اين اتحاديه هرچند علنا از محمود عباس و فتح حمايت نكرده اند اما با توجه به طرح صلح اعراب با اسرائيل و مخالفت ها و تند روي هاي حماس اين اتحاديه از اين گروه چندان دلي خوشي ندارند.

بدين ترتيب با انحلال دولت حماس و تمركز نيروهاي فتح در كرانه باختري و تجمع نيروهاي حماس در نوار غزه و اصرار اسماعيل هنيه بر ادامه دولتش در غزه، عملا دولت فلسطين تجزيه شده است، تجزيه دولت فلسطين بازي هاي سياسي و نظامي را دچار پارادوكس هاي متعددي در اين سرزمين كرده است كه ممكن است مدت هاي مديدي ادامه پيدا كند و خون ريزي هاي فراواني را بدنبال داشته باشد.

هر چند كه هنوز دولت موقت فياض رسميت بين المللي نيافته است اما به زودي مورد شناسايي كشور هاي اروپايي وامريكا قرار خواهد گرفت و اتحاديه عرب نيز پس از مدتي سكوت اين دولت را به رسميت خواهد شناخت. اما آيا اين پايان ماجرا و بحران خونين ميان فتح و حماس خواهد بود؟

آنچه مسلم است و ضعيت در فلسطين كاملا به سود اسرائيل است و اين دولت از اين پيشآمد سخت خرسند خواهد، زيرا ادامه در گيري هاي فتح و حماس سبب مي شود، نيروهاي مبارزي كه براي اعاده حقوق مردم فلسطين با هم مبارزه مي كنند، تضعيف شوند و در كنار آن اسرائيل از حملات مبارزان فلسطيني در امان مي مانند و موشك هاي قسام به سوي شهرك هاي يهودي نشين شليك نمي گردد. اگر حماس و فتح 113 نفر را در مبارزه با اسرائيل از دست مي دادند قطعا تلفات سنگيني به نيروهاي اسرائيلي وارد مي كرد، اما اين پتانسيل در رقابت و عداوت ميان خودي به هدر رفت و سبب كينه و عداون بيشتري گرديد كه شستن كينه ها از سينه ها مدت زمان طولاني در بر خواهد گرفت. تا هنوزاسرائيل و حاميان اين رژيم نتوانسته بود مقامت هاي مردمي را كه در قالب فتح و حماس شكل گرفته بود در هم بشكنند و تضعيف نمايند، مقاومت هر روز با شهيد دادن ها بيشتر مي گرديد، اما آنچه كمر مقاومت فلسطين را شكست نفاق داخلي بود كه در طي يك سال اخير دامنگير آن گرديدند و سرنوشت مقا ومت را به چنين ذلتي دچار كردند، طوري هر جناح بر منطقه اي از خاك فلسطين جولان مي دهند و خود را مستحق حاكميت مي دانند و ديگري را نفي مي كنند.   

 طبيعي است كه رسميت يافتن دولت فياض چالش ديگري را فراروي بحران فلسطين فرار خواهد داد و با تصرف كامل نواز غزه توسط حماس اين گروه نيز به اين زودي از صحنه سياسي و نظامي كنار نخواهد رفت. و چنين است كه بحران يكي پس از ديگري ايجاد خواهد شد زيرا وقتي دو طرف درگير مانند سران مجاهدين افغاني بر سوگند و قسم شان در خانه خدا پاي بند نباشند، چگونه باور كرد كه نيروهاي حماس يا فتح دست از رقابت بر مي دارند و تسليم ديگري مي گردند؟ اكنون ثابت شده است در شرايط فعلي زندگي مسالمت اميز در كنار يك ديگر براي شان دشوار شده است و براي تنازع بقا نيز ناچارند نبرد ها را ادامه بدهند و ادامه بحران سبب مي شود كه دولت و قلمرو كوچك جغرافيايي فلسطين تجز يه گردد.

 

 

 


June 17th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی